چرا جامعه به نوسانات ارزی کماعتنا شد؟
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ نرخ ارز در بازار غیررسمی در روز ابتدای هفته جاری، روند صعودی هفته گذشته را پایان داد و حدود ۴ درصد کاهش یافت. در حالی که نرخ ارز در بازار غیررسمی در اواخر هفته گذشته به حدود ۶۹ هزار تومان هم رسیده بود اما با شروع هفته جاری، روند نزولی به خود گرفت و امروز تا لحظه نگارش گزارش حاضر به حدود ۶۷ هزار و ۴۰۰ تومان عقبنشینی کرده است.
این دهمین بار طی یک سالونیم اخیر بوده که نرخ ارز با وجود شوکهای بعضا بیسابقه، دچار جهش چشمگیری نمیشود، به طوری که طی یک سالونیم اخیر، شوکهای سنگینی از جمله بروز جنگ مستقیم میان ایران و اسرائیل و همچنین سقوط بالگرد رئیس جمهور اتفاق افتاده اما ثبات بازار ارز فراتر از انتظارها بود.
همچنین یکی از نکاتی که هفته گذشته در روزهای افزایش نرخ ارز مشاهده شد، کمتوجهی افکار عمومی به بازار ارز بود. با آنکه نرخ ارز در هفته گذشته نزدیک به ۱۰ درصد افزایش یافت اما این موضوع چندان در اخبار منعکس نشد و افکار عمومی هم حساسیت سالهای قبل را به آن نشان ندادند. کماعتنایی افکار عمومی به نوسانات ارزی هفته گذشته، اطمینان خاطر مردم از موقتی بودن این نوسانات را تداعی کرد.
یادمان نمیرود در سال ۹۷و با تصمیمسازی نادرست در حوزه ارزی و وابستگی اقتصاد به برجام و ادعای دوستی با آمریکا، چه مشکلاتی را در بازار ارز کشور ایجاد کرد طوری که عدهای هر روز در صف ارز برای سفتهبازی و سودجویی بودند.(تصویر پایین)
اما در 2 الی 3 سال اخیر تکرار چندباره رفت و برگشت نرخ ارز در برهه شوکهای مختلف، جهتگیری انتظارات جامعه را به نفع بازارساز تغییر داده است. ثبات نسبی نرخ ارز با وجود بروز شوکهای مکرر، جامعه را به این نتیجه رسانده که بانک مرکزی در برقراری آرامش در بازار ارز موفق بوده و از این پس هم میتواند بازارها را در زمان بروز شوک، از نوسان شدید مصون نگه دارد.
پنج اقدام بانک مرکزی برای ثباتبخشی به بازار ارز
بانک مرکزی طی یک سالونیم اخیر با اجرای سیاست تثبیت توانسته تا بازار ارز را پس از ۳ دوره بیثباتی در سالهای ۹۷، ۹۹ و ۱۴۰۱ به ثبات نسبی برساند، به طوری که شوکهای پیاپی سیاسی و حتی نظامی هم نتوانسته بیثباتی دورههای اخیر را تکرار کند. راهاندازی مرکز مبادله، بودجهبندی ارزی و تخصیص ارز بر مبنای منابع در دسترس، توسعه مرکز مبادله از طریق راهاندازی تالار مبادله ارز به نرخ توافقی و همچنین ایجاد ابزارهای جدید برای معاملات آتی ارز به منظور پوشش ریسک نرخ ارز، پنج اقدام مهمی است که در کنار دیگر اقدامات، بانک مرکزی در مدت زمان مذکور، برای ثباتبخشی به بازار ارز انجام داد.
بررسی روند نرخ ارز از زمان اجرای این سیاستها تاکنون، نشان میدهد که تدابیر سیاستگذار برای ثبات بازار ارز نتیجهبخش بوده و بر همین اساس، بانک مرکزی توانسته تا حدی اعتبار از دسترفته خود در سالهای گذشته را بازیابی کند. نتیجه این اعتبار، کماعتنایی جامعه به نوسانات بازار ارز و اطمینان خاطر از توانایی بازارساز در مهار این شوکها به ویژه در طول هفته اخیر بوده است.